« مقدّمه »

---

از موضوعات مهم و اساسی در فرهنگ اسلامی و معارف بلند شیعی، «مهدویت»، انتظار ظهور و قیام جهانی قائم آل محمد «حضرت مهدی»(عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) است که جهان را پر از عدل و داد می سازد. اخبار قطعی ظهور وقیام امام زمان (عجّ) از موارد غیب بوده واز دایره استدلال های عقلی و مادی خارج است و بایداخبار آن را درقرآن وروایات جست . در روایتی از امام صادق(علیه السّلام) آمده است :

((عَنْ یَحْیَی‌بْنِ‌أبِی الْقَاسِم: سَأَلْتُ الصَّادِقَ جَعْفَرَبْنَ‌مُحَمَّدٍ (علیه السّلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿ الم ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ ...﴾ فَقَالَ الْمُتَّقُونَ شِیعَهًُْ عَلِیٍّ (علیه السّلام) وَ الْغَیْبُ فَهُوَ الْحُجَّهًُْ الْغَائِبُ وَ شَاهِدُ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿وَ یَقُولُونَ لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَیْهِ آیَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَیْبُ لِلهِ فَانْتَظِرُوا إِنِّی مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ... ﴾ )) ( از یحیی‌بن‌ابی‌القاسم نقل است: از امام صادق (علیه السّلام) درباره‌ی تفسیر آیه‌ی الف. لام. میم. این است همان کتابی که در آن هیچ شکی نیست. پرهیزگاران را راهنماست: آنان که به غیب ایمان می‌آورند... (بقره/۳) سؤال کردم. امام در جواب فرمود: مقصود از الْمتَّقُونَ در این آیه، شیعیان علی (علیه السّلام) هستند و الْغَیْبُ، حضرت قائم (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) است و دلیل من بر این گفتار، آیه‌ی﴿ وَ یَقُولُونَ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَیْبُ لِلهِ فَانْتَظِرُواْ إِنِّی مَعَکُم مِّنَ المُنتَظِرِینَ است...﴾ )

از یحیی‌بن‌ابی‌القاسم نقل است: از امام صادق (ع) درباره‌ی تفسیر آیه‌ی الف. لام. میم. این است همان کتابی که در آن هیچ شکی نیست. پرهیزگاران را راهنماست: آنان که به غیب ایمان می‌آورند... (بقره/۳) سؤال کردم. امام در جواب فرمود: مقصود از الْمتَّقُونَ در این آیه، شیعیان علی (ع) هستند و الْغَیْبُ، حضرت قائم (عجّ) است و دلیل من بر این گفتار، آیه‌ی﴿ وَ یَقُولُونَ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَیْبُ لِلهِ فَانْتَظِرُواْ إِنِّی مَعَکُم مِّنَ المُنتَظِرِینَ است...﴾

در قرآن کریم،نوید «مهدویت» در کمال صراحت آمده است. ازجمله آیه: ﴿و لَقَد کَتَبنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعدِ الذِّکرِاَنَّ الاَرضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ﴾(انبیاء/105)( و در حقيقت در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد) .یعنی زمین برای همیشه در اختیار زورمندان و ستمکاران و جباران نمی ماند، این امری موقت است و دولت صالحان در آینده بر تمام زمین حکومت خواهد نمود».درحقیقت درمفهوم این آیه کوچکترین تردیدی نیست.

بر اساس نقل های مختلف، آیات متعددی در موضوع «مهدویت» ذکر شده، از طرفی رجوع به احادیث در تفسیر قرآن لازمه فهم صحیح آیات الهی است، خداوند متعال وظیفه تبیین آیات قرآن را بر دوش حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلّم) نهاده است.( نحل/44 ، جمعه/2).

پس از آن حضرت، اوصیای ایشان (علیهم‏السّلام) در جایگاه راسخان در علم، به تبیین معارف و حقایق قرآن می‏پردازند و تنها کسانی می‏توانند شاهد صدق محتوای رسالت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلّم) باشند که به همه ابعاد و آفاق معارف قرآن، اشراف داشته باشند. در احادیث فراوان، بر دانش کامل اهل بیت (علیهم‏السّلام) به تمامی بخش های قرآن و ضرورت رجوع به آنان در تفسیر و تأویل قرآن سخن رفته است . البته تأکید بر ضرورت رجوع به سنت در تفسیر قرآن، به معنای حصر روشهای تفسیری در تفسیر روایی (به معنای رایج آن) نیست، بدیهی است که در کنار منبع قرآن وسنت و احادیث معصومان علیهم‏السلام ازعقل نیز باید مدد جست.

در این «تارنما» ما به دنبال تفسیر مأثور تعدادی از آیات «مهدویّت» بوده و از تفاسیری همچون «المیزان»، «تسنیم»، «مجمع البیان»، «الصّافی»، «البرهان»، «کاشف»، «نمونه»، «نور»، «مشکات»، «تفسیر آیت الله سید احمد علم الهدی» و ... نیز برخی منابع اهل سنّت استفاده برده ایم. هم چنین آدرس مطالب مربوط در بعضی از تفاسیر دیگر شیعی نیز ارائه شده است

(و من الله التّوفیق)